Scroll down

ZWRÓĆ UWAGĘ NA WCZESNE OBJAWY RDZENIOWEGO ZANIKU MIĘŚNI (SMA)1–3

Dla dzieci z SMA kluczową rolę odgrywa szybka diagnoza oraz wczesne włączenie leczenia. Wynika to z faktu, że uszkodzenie neuronów ruchowych, do którego dochodzi przed włączeniem leczenia, jest nieodwracalne4,5

Co to jest SMA?

SMA jest rzadką, postępującą, dziedziczną chorobą, charakteryzującą się degeneracją motoneuronów (neuronów ruchowych) i osłabieniem mięśni6–10

Rdzeniowy zanik mięśni (SMA), zaraz po mukowiscydozie, jest drugim najczęściej występującym zaburzeniem autosomalnym recesywnym11.

W naturalnym przebiegu, przy braku leczenia, SMA pozostaje główną genetyczną przyczyną zgonów u niemowląt5,10

Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) występuje u 1 na 7360 żywych urodzeń30

Nosicielem mutacji SMA jest 1 na 35 osób31

SMA zazwyczaj klasyfikuje się z podziałem na 4 fenotypy (typy 1–4) o różnym stopniu nasilenia choroby. Typ 1 i 2 to najpoważniejsze i najczęstsze postacie SMA. Typ 1 jest niemowlęcą postacią choroby, o ostrym przebiegu, której objawy widoczne są w pierwszych tygodniach lub miesiącach życia dziecka, najczęściej przed ukończeniem 6. miesiąca życia. W przebiegu SMA typu 2 objawy osłabienia mięśni najczęściej są zauważalne pomiędzy 6. a 18. miesiącem życia3,5,10

Przyczyna SMA

Przyczyną SMA jest dysfunkcja lub brak genu SMN1 (Survival Motor Neuron 1) odpowiedzialnego za produkcję białka SMN14–18

Obecny w organizmie gen SMN2 (tzw. zapasowy) koduje wytwarzanie jedynie niewielkich ilości (ok. 10%) funkcjonalnego białka SMN, niewystarczającego do przetrwania i funkcjonowania neuronów ruchowych6,14,15,17,18

Kliknij, aby zobaczyć różnicę

Zdrowe dziecko:

  • Białko SMN jest kluczowe dla przetrwania neuronów i tworzenia połączeń nerwowo-mięśniowych15

  • SMN1 jest podstawowym genem, który koduje białko SMN. W przypadku jego braku lub mutacji funkcję tę przejmuje zapasowy gen SMN215,19

Funkcjonalne białko SMN

Niefunkcjonalne białko SMN

Dziecko z SMA:

  • Delecja lub mutacja punktowa genu SMN114–17

  • Gen SMN2 nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości białka SMN6,14,15,18

  • Niedobór białka SMN u pacjentów z SMA prowadzi do nieodwracalnej utraty motoneuronów (neuronów ruchowych), co prowadzi do utraty funkcji mięśni5,14,15

Funkcjonalne białko SMN

Niefunkcjonalne białko SMN

Zapobieganie utracie NEURONÓW

Utrata neuronów ruchowych w SMA jest nieodwracalna4,5

Wybierz przedział wiekowy:

Stopień zaawansowania choroby

W naturalnym przebiegu choroby ponad 90% nieleczonych pacjentów z SMA typu 1 umiera lub wymaga stałego wsparcia oddechowego przed ukończeniem drugiego roku życia20

Każde opóźnienie w rozpoznaniu SMA typu 1 zagraża przeżyciu neuronów ruchowych4, wpływając bezpośrednio na ich funkcję nerwowo-mięśniową4,21

Wczesna diagnostyka i wczesne włączenie leczenia mają kluczowe znaczenie dla zatrzymania lub opóźnienia rozwoju choroby4,10,22

PNCR: Wskaźniki przeżycia w SMA typu 1*

NeuroNext: Wskaźniki przeżycia w SMA typu 1*

PNCR, Pediatric Neuromuscular Clinical Research

* Przeżycie wolne od zdarzeń wg PNCR = brak zgonu i brak konieczności stosowania ciągłej wentylacji ≥ 16 godzin/dobę przez 14 dni, n=23 (pacjenci z SMA typu 1 z 2 kopiami genu SMN2). Przeżycie wg NeuroNext = brak śmierci lub brak intubacji; n = 2021

Przygotowano na podstawie: Anderton RS and Mastaglia FL. 201515, Finkel RS. 201324, Finkel RS, et al. 201420 and Kolb SJ, et al. 201721

Stopień zaawansowania choroby

Pacjenci, u których zdiagnozowano SMA typu 2 (początek choroby w wieku 6–18 miesięcy), mogą w pierwszych latach życia osiągać kluczowe etapy rozwoju ruchowego, jednak u wszystkich wystąpi wyraźne i postępujące pogorszenie się stanu zdrowia8

Każde opóźnienie w rozpoznaniu SMA może wpływać na postępującą degradację neuronu ruchowego4, wpływając bezpośrednio na pogorszenie funkcji nerwowo-mięśniowych4,10,22

Wczesna diagnostyka ma kluczowe znaczenie w celu powstrzymania lub opóźnienia rozwoju choroby4,10,22

TIMPSI: Typowy test Infant Motor Performance Screening Items

Przygotowano na podstawie: Kolb SJ, et al. 2017

ZNACZENIE WCZESNEJ DIAGNOZY

Wczesna diagnoza SMA odgrywa kluczową rolę, ponieważ uszkodzenia, które pojawiają się przed podjęciem leczenia, są nieodwracalne4,5

Wczesna diagnoza SMA jest niezbędna do:25–27

  • Rozpoczęcia optymalnej interwencji terapeutycznej i ustalenia strategii leczenia

  • Zmniejszenia stresu i ciężaru spoczywającego na pacjentach i opiekunach

Badania sugerują, że największe korzyści w SMA przynosi wczesna interwencja medyczna10,22,28

Przygotowano na podstawie: Serra-Juhe C and Tizzano EF, 201919

Wczesna diagnostyka i szybkie włączenie leczenia TO SZANSA NA ZAHAMOWANIE PROGRESJI SMA4,5,10,29

Bibliografia

Bibliografia
  • 1. Kolb SJ and Kissel JT. Neurol Clin. 2015;33(4):831–46.
  • 2. Prior TW, Leach ME, Finanger E. Spinal Muscular Atrophy. 2000 Feb 24 [Zaktualizowano: 14 listopada 2019 r.]. W: Adam MP, Ardinger HH, Pagon RA, et al., red. GeneReviews® [Internet]. Seattle (WA): University of Washington, Seattle; 1993–2020.
  • 3. Wang CH, et al. J Child Neurol. 2007;22(8):1027–49.
  • 4. Govoni A, et al. Mol Neurobiol. 2018;55(8):6307–18.
  • 5. Glascock J, et al. J Neuromuscul Dis. 2018;5(2):145–58.
  • 6. Verhaart IEC, et al. Orphanet J Rare Dis. 2017;12:124.
  • 7. Richter T, et al. Value Health. 2015;18(6):906–14.
  • 8. Mercuri E, et al. Neurol. 2019;93(13):e1241–7.
  • 9. Mercuri E, et al. Orphanet J Rare Dis. 2020;15(1):84.
  • 10. Schorling DC, et al. J Neuromusc Dis. 2020;7:1–13.
  • 11. D’Amico A, et al. Orphanet J Rare Dis. 2011;6:71.
  • 12. Cure SMA (2019). About SMA. Tekst dostępny online pod adresem: https://www.curesma.org/about-sma/. Data dostępu: styczeń 2024.
  • 13. Verhaart IEC, et al. Additional file 2: Table S1. Overview carrier frequencies of SMA. Supplementary material to Verhaart IEC, et al. Orphanet J Rare Dis. 2017;12:124. Tekst dostępny online pod adresem: https://ojrd.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13023-017-0671-8. Data dostępu: styczeń 2024.
  • 14. Coovert DD, et al. Hum Mol Genet. 1997;6(8):1205–14.
  • 15. Anderton RS and Mastaglia FL. Expert Rev Neurother. 2015;15:895–908.
  • 16. Lefebvre S, et al. Cell. 1995;80:155–65.
  • 17. National Institute for Health (NIH) (2020a). Genetics home reference. Your guide to understanding genetic conditions. SMN1 gene. Tekst dostępny online pod adresem: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/SMN1. Data dostępu: styczeń 2024.
  • 18. NIH (2020b). Genetics home reference. Your guide to understanding genetic conditions. SMN2 gene. Tekst dostępny online pod adresem: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/SMN2. Data dostępu: styczeń 2024.
  • 19. Serra-Juhe C and Tizzano EF. Eur J Human Genet. 2019;27(12):1774–82.
  • 20. Finkel RS, et al. Neurology. 2014;83(9):810–7.
  • 21. Kolb SJ, et al. Ann Neurol. 2017;82(6):883–91.
  • 22. Kirschner J, et al. Eur J Paediatr Neurol. 2020 Jul 9:S1090–3798(20)30142–2. Tekst opublikowany online przed drukiem.
  • 23. Swoboda KJ, et al. Ann Neurol. 2005;57(5):704–12.
  • 24. Finkel RS. Neuromuscul Disord. 2013;23(2):112–5.
  • 25. Qian Y, et al. BMC Neurology. 2015;15:217.
  • 26. Mammas IN and Spandidos DA. Exp Ther Med. 2018;15:3673–9.
  • 27. Lurio JG, et al. Am Fam Physician. 2015;91(1):38–44.
  • 28. Waldrop MA and Elsheikh BH. Neurol Clin. 2020;38(3):505–18.
  • 29. Lowes LP, et al. Pediatr Neurol. 2019;98:39–45.
  • 30. Kostera-Pruszczyk A, et al. Neurol Neurochir Pol. 2021;55(5):479-48
  • 31. Jedrzejowska M, et al. Neurol Dziec 2017; 26, 52: 11-17